Τίτορμος ο Αιτωλός και Μίλων ο Κροτωνιάτης

Η ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων από το 540 π.Χ. ως το 516 π.Χ. κυριαρχείται από δύο ονόματα. Του Μίλωνα από τον Κρότωνα στην πάλη , ο οποίος ανεδείχθη έξι φορές Ολυμπιονίκης ( πέντε φορές στην κατηγορία των ανδρών και μία στην κατηγορία παίδων ) και του Τίσσανδρου από την Νάξο της Σικελίας ο οποίος ανεδείχθη τέσσερεις φορές Ολυμπιονίκης στην πυγμή.Οι νίκες και των δύο ,τους έκαναν διάσημους σε όλο τον κόσμο και πολλοί θρύλοι πλέχτηκαν γύρω από το όνομά τους. Το όνομα όμως του Μίλωνα επικράτησε του ονόματος του Τισσάνδρου και ακόμα και στην εποχή μας πολλά σωματεία φέρουν το όνομά του.
Ο Μίλων υπήρξε ο μεγαλύτερος Ολυμπιονίκης όλων των εποχών. Κανένας αθλητής της αρχαιότητας ή των σύγχρονων Ολυμπιάδων δεν μπόρεσε να επαναλάβει το επίτευγμά του. Να νικήσει σε έξι Ολυμπιάδες.
Την ίδια εποχή , πάνω στις ψηλές κορυφές των Αιτωλικών βουνών και δίπλα στις πλαγιές τη κοίτης του ποταμού Εύηνου , ζούσε ένας θαυμαστός γίγαντας. Την εποχή εκείνη που ήταν πολύ δύσκολη η επικοινωνία ανάμεσα στις Ελληνικές πόλεις η περιοχή στην οποία ζούσε ο γίγαντας Τίτορμος ήταν ασύχναστη και επικίνδυνη γιατί ήταν ορμητήριο ληστών και κουρσάρων. Ο Τίτορμος όμως δεν τους λογάριαζε αλλά και εκείνοι δεν τον ενοχλούσαν γιατί τον φοβόνταν.
Ο Τίτορμος ο Αιτωλός ήταν βοσκός ταύρων και αγελάδων και ζούσε στο Παναιτωλικό όρος με το κοπάδι του. Γεννήθηκε και έζησε σε αυτά τα ψηλά βουνά και ποτέ δεν κατέβηκε σε κατοικημένους και πολιτισμένους τόπους γιατί ένοιωθε μια αντιπάθεια για την κοινωνική ζωή και ήταν ευχαριστημένος στην μοναξιά του ανάμεσα στα βόδια του και στ άγρια θηρία. Ήταν όμως ευγενικός και ντροπαλός σαν μικρό παιδί . . .
Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης πολλές φορές είχε ακούσει για τον Τίτορμο τον Αιτωλό και για την καταπληκτική του μυϊκή δύναμη. Πολλοί Έλληνες του έλεγαν πως αν στους αγώνες μετείχε ο Τίτορμος ο Αιτωλός πιθανόν να μην ήταν αυτός ο νικητής.
Ο Μίλωνας τότε πήρε ένα καΐκι , πέρασε απέναντι στις ακτές της Αιτωλίας και ανακάλυψε τελικά τον Τίτορμο να βόσκει τις αγελάδες του. Ο Τίτορμος που είχε κι αυτός ακουστά για τον Μίλωνα τον δέχτηκε με μεγάλη ευχαρίστηση και ενθουσιασμό.
Ήρθα - του λέει ο Μίλων - να σε δώ και να σε γνωρίσω και σε παρακαλώ να μου δώσεις ένα δείγμα της ρώμης σου. Όμως ο Τίτορμος απάντησε με μετριοφροσύνη και συστολή πως είναι ένας μικρός αγριάνθρωπος και δεν μπορεί να συγκριθεί με μια τέτοια δόξα , τον Ολυμπιονίκη Μίλωνα. Και αρνήθηκε . . .
Ο Μίλωνας τον θερμοπαρακάλεσε και ο Τίτορμος υποχώρησε μπροστά σε τόση επιμονή.
Κατέβηκε τότε ο Τίτορμος στην κοίτη του ποταμού Εύηνου και αφού έβγαλε το ιμάτιό του , έπιασε με τα χέρια του έναν πολύ μεγάλο βράχο. Τον μετακίνησε στην γή μπρος πίσω πολλές φορές και μετά κρατώντας τον σφιχτά με τα χέρια του τον έφερε ως τα γόνατά του. Ύστερα με μια νέα προσπάθεια τον ανέβασε στους ώμους του τον μετέφερε οκτώ οργιές μακριά και τον πέταξε κάτω ! Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης θέλησε , κατόπιν να δοκιμάσει κι αυτός , αλλά μόλις και μετά βίας , κατόρθωσε να μετακινήσει τον βράχο λίγο κάτω στο έδαφος.
Ο Τίτορμος και ο Μίλωνας προχώρησαν ύστερα στην αγέλη βοδιών. Εκεί ο Τίτορμος βρήκε τον πιο άγριο ταύρο και τον έπιασε από το πόδι με το ένα χέρι . Ο ταύρος μάταια προσπαθούσε να ξεφύγει . . Εκείνη την ώρα περνούσε δίπλα και ένας δεύτερος ταύρος και ο Τίτορμος με το άλλο χέρι του έπιασε από το πόδι κι αυτόν. Έτσι κρατούσε με τα χέρια του δύο αγριότατους ταύρους από το πόδι ταυτόχρονα.
Ο Μίλωνας ο Κρωτονιάτης , που έβλεπε με τα ίδια του τα μάτια , αυτά τα θαυμαστά κατορθώματα του Τίτορμου του Αιτωλού , σήκωσε τα χέρια του και είπε : « Ω , Ζεύ ! Μη μας έστειλες άλλον τούτο Ηρακλή ;»
Από τότε λεγόταν η έκφραση « Ούτος άλλος Ηρακλής» όταν οι αρχαίοι Έλληνες ήθελαν να εκφραστούν για τα κατορθώματα κάποιου διάσημου αθλητή.
Ο Μίλωνας ο Κροτωνιάτης , ο μεγάλος Ολυμπιονίκης της αρχαιότητας , αναγνωρίζοντας την μεγάλη αξία του Τίτορμου τον παραδέχτηκε για ανώτερό του , αλλά έδειξε και την δική του αξία στον Τίτορμο με τον δικό του τρόπο. Γιατί όταν ο Αιτωλός βοσκός ( που είχε ακούσει για την πολυφαγία του Κροτωνιάτη Ολυμπιονίκη ) έσφαξε και έψησε έναν ολόκληρο μεγάλο ταύρο , κάθισε ο Μίλωνας και τον έφαγε ολόκληρο !
( τα στοιχεία αναφέρονται στο βιβλίο του κ. Βαγενά « αθλητικοί αγώνες και διάσημοι αθλητές του αρχαίου κόσμου )