Η κατάγωγή της πάλης ( του Σ. Σταμούλη)

Η πάλη αποτελεί ένα από τα πλέον αρχαία αγωνίσματα, που θα πρέπει δε να είναι παλαιότερο και από το δρόμο αν και το πρώτο ολυμπιακό αγώνισμα είναι δρόμος.

Μπορεί κανείς να αναζητήσει την ετυμηγορία της λέξης στο ρήμα πάλλω(=κραδένω), παλαίω(=παλεύω), εξ’ ου και πάλη, πάλαισμα, παλαίστρα, παλαιστής, παλαιστής, ( Παλαστή (=παλαιστής), Παλαστιαίος (=παλαιστιαίος), από την παλάμη και από το «πάλος εγγύς την πάλην ωνομάσθαι».
Χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο σαν μέσο εξάσκησης για να εξασφάλισει την ύπαρξη του μέσα στο χρόνο. Φανερώνει την επιδίωξη του ανθρώπου για επικράτηση για αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί τόσο παλαιό αγώνισμα όσο παλαιά είναι τα χέρια και τα πόδια του. Απόδειξη ότι το πρώτο γυμναστικό ίδρυμα ονομαζόταν «παλαίστρα».

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ

Στα προελληνιστικά χρόνια η Μεσοποταμία χαρακτηρίζεται γενικά η κοιτίδα των προϊστορικών πολιτισμών. Υπήρχαν περίοδοι για άσκηση και σπορ και σε κάποιες γιορτές προβλέπονταν για τους αθλητές φαγητό και άλλα
σχετικά με τη διατροφή τους. Ο αριθμός των δραστηριοτήτων αυτών ήταν
μικρός και ο σκοπός τους περιορισμένος. Φαίνεται ότι οι παλαιστές φορούσαν στη μέση τους μια ζώνη και ότι επιτρεπόταν οι λαβές από τη ζώνη αυτή. Διάφορες λαβές επιτρεπόταν επίσης και από τα πόδια με σκοπό την ανατροπή του αντιπάλου. Επίσης οι Βαβυλώνιοι, οι αρχαίοι κάτοικοι της πόλης Βαβυλώνας είναι γενικά παραδεκτό ότι επί των ημερών του Χαμμουπαμπί έθεσαν τις βάσεις για το γνωστό πολιτισμό της ο οποίος ήταν πόλος έλξης όλων των πολιτισμών μέχρι την παρακμή και πτώση της από τους Πέρσες. Φαίνεται ότι οι ευγενείς Βαβυλώνιοι ,όπως αργότερα και οι ευγενείς μερικών άλλων ,θεωρούσαν την άθληση και τη συμμετοχή στα διάφορα αθλήματα σαν αποκλειστικό τους προνόμιο.
Όπως κάθε αγώνισμα έτσι και η πάλη λέγεται ότι ήταν εύρημα του θεού
Ερμή .Με τον τρόπο αυτό καλλιέργησαν την αγωνιστική θρησκευτική συνείδηση των ατόμων. Ο Φιλόστρατος,λέει, η κόρη του Ερμή η Παλαίστρα ,που πέρασε τα χρόνια της ήβης στα δάση της Αρκαδίας εφεύρε την πάλη.
«η γη όλοι χαίρει για το εύρημα, επειδή τα σιδερένια πολεμικά όπλα θα πεχθουν μακριά από τα χέρια των ανθρώπων και τα στάδια θα πάρουν γλυκότερη δόξα από τα πολεμικά στρατόπεδα ,οι δε άνθρωποι θα αγωνίζονται
γυμνοί» . Ο ίδιος για να τονίσει τη χρησιμότητα της πάλης στο πόλεμο ,
γράφει ότι το πολεμικό κατόρθωμα στο Μαραθώνα (Αθηναίοι κατά Περσών
490 π.Χ.) ήταν σχεδόν αγώνας πάλης (ως αγχού πάλης)και ότι στις Θερμοπύλες (Λεωνίδας με τους τριακοσίους του κατά Περσών 480 π.Χ) οι
Σπαρτιάτες ,σαν έσπασαν τα δόρατα και τα σπαθιά τους, έπεσαν πάνω
στους εχθρούς με γυμνά χέρια χωρίς όπλα . Ας μην μας διαφεύγει ότι είναι η πρώτη μορφή αγώνα χωρίς όπλα. Τόσο στην ελληνική μυθική παράδοση,
όσο και στις παραδόσεις των άλλων λαών η πάλη πάντα σχετιζόταν με τον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση ενώ ουσιαστικά αποτύπωνε μέσα στο χρόνο την προσπάθειά του για κατάκτηση του πολιτισμού και την επικράτησή του απέναντι στη φύση και τη μοίρα του.
Τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα τα σχετικά με την πάλη στον ελλαδικό χώρο προέρχονται από την Μινωική Κρήτη. Κατά τον Βιργίλιο η παλαίστρα ,η προσωποποίηση της πάλης ,θεωρούνταν μια νέα που την ερωτεύθηκε ο Ερμής .Επιπλέον μας αναφέρει ότι την τεχνική της πάλης επινόησαν τα δυο παιδιά του Χορικού , Πλήξιππος και Ενετός. Μια γιορτινή μέρα έκαναν επίδειξη μπροστά στον πατέρα τους. Η αδερφή τους όμως Παλαίστρα διηγήθηκε την ανακάλυψη στον εραστή της Ερμή. Ο Ερμής έσπευσε να τελειοποιήσει την τέχνη και τη δίδαξε στους ανθρώπους, λέγοντας πως ήταν ο εφευρέτης της. Ο Χορικός τότε έψαξε τα παιδιά του, γιατί δεν είχαν πάρει εκδίκηση από τον Ερμή. Μια μέρα λοιπόν που οι δυο νέοι συνάντησαν τον Ερμή ,στο βουνό Κυλλήνη της βόρειας Πελοποννήσου, του έκοψαν τα χέρια. Ο Ερμής παραπονέθηκε στον Δία ,που έγδαρε τον Χορικό και έκανε το δέρμα του ένα ασκί. Ο Ερμής τότε έδωσε στην καινούργια τέχνη το όνομα της αγαπημένης του, ήτη Παλαίστρα.
Κατά τον Πίνδαρο «την μεν από χειρών πάλην ευξεύρε Θησέας την δε
από σκελών Κερκύων» δηλαδή ,την πάνω πάλη την εφεύρε ο Θησέας την δε
κάτω ο Κερκύων. Πριν το Θησέα νικούσαν κατά κανόνα οι ρωμαλαιότεροι
και οι ποιο εύσωμοι. Δια μέσου της τέχνης ο Θησέας νίκησε στα Μέγαρα τον
Κερκύωνα και ο Ηρακλής τον γίγαντα Ανταίο.
Κατά τον ακαδημαϊκό φιλόσοφο Παλέμονα, την παλαιστική τέχνη την
εφηύρε ο Αθηναίος παιδοτρίβης ,ο Φόρβας. Ο ιστοριογράφος Ίστρος όμως
δέχεται πως η ίδια η θεά Αθηνά δίδαξε στον Θησέα την πάλη.
Άλλοι πρώτοι εφευρέτες της πάλης αναφέρονται ο Πηλέας που πάλεψε
με την ηρωίδα Αταλάντη προς τιμή του Πελία και ο Ηρακλής που νίκησε τον
Ανταίο, τον Αχελώο γιο του Ήλιου και της Γης ή κατά άλλη παράδοση ,ενός
από τους γιους του Ποσειδώνα ,προκειμένου να κερδίσει για γυναίκα του
τη Δηιάνειρα .
Η πρώτη λεπτομερειακή περιγραφή πάλης υπάρχει στην Ιλιάδα του Ομήρου, στους αγώνες προς τιμή του Πατρόκλου (άθλα επί Πατρόκλω). Οι αγώνες γίνονται μπροστά σε όλο το στρατόπεδο ,κοντά στη θάλασσα και κάτω από τις φωνές ,τις ιαχές ,τον ενθουσιασμό ,τα στοιχήματα και το καμάρι των θεατών. Πρώτα γίνεται η αρματοδρομία . Μετά η πυγμή .Κατόπιν η πάλη.
Αντίπαλοι ήταν ο Οδυσσέας , ο βασιλιάς της Ιθάκης και γιος του Λαέρτη και ο
Αίας ο γιος του Τελαμώνα ,βασιλιάς της Σαλαμίνας .Παλεύουν ένα είδος όρθιας πάλης. Απαιτεί μεγαλύτερη τέχνη από την πυγμή ,για αυτό ο Όμηρος
παρουσιάζει τους σημαντικότερους αρχηγούς να παίρνουν μέρος. Νικητής
είναι αυτός που θα καταφέρει να ρίξει κάτω τον αντίπαλο. Η περιγραφή είναι
αρκετά ενδιαφέρουσα. Η άφθαστη τέχνη του Οδυσσέα ισοφάριζε την υπερβολική δύναμη του Αίαντα . Καθώς κανένας δεν μπορούσε να ρίξει τον άλλον στο έδαφος ,ο Αίαντας σίγουρος για της δύναμή του πρότεινε στον Οδυσσέα να προσπαθήσουν να ανασηκώσουν ο ένας τον άλλο. Και πάλι όμως δεν ήταν ξεκάθαρο το αποτέλεσμα. Ο Αχιλλέας λοιπόν βλέποντας πως και οι δύο είναι άξιοι και κανείς δεν μπορούμε να αναδειχθεί νικητής , τους ανακήρυξε ισόπαλους και μοίρασε εξίσου τα βραβεία.
( Συνέχίζεται . . . . σε επόμενη δημοσίευση )